Donderdag 9 mei 2019 om 14:23

Sinds 2015 ontdekte oliegigant ExxonMobil al 13 oliebronnen in Guyanese wateren, goed voor 5,5 miljard olievaten. ‘Het bruto binnenlands product zou vanaf 2020 met driehonderd tot duizend procent kunnen stijgen, wat Guyana het rijkste land ter wereld zou kunnen maken’, meldt Perry Holloway – de ambassadeur van de Verenigde Staten – aan BBC. Vanaf 2020 zou de ontginning van start gaan.

Maar zo’n schatkist haalt niet altijd het beste in een land naar boven. Het lijkt logisch dat een land met eigen natuurlijke grondstoffen goed gedijt: ze zijn immers niet afhankelijk van andere olierijke landen.

Sinds de jaren negentig steken echter theorieën over een ‘olievloek’ de kop op. Zo ook bij Amerikaans politiek wetenschapper Michael L. Ross, die in zijn boek The Oil Curse (2013) sterk maakt hoe olierijke landen ‘minder democratie, minder economische stabiliteit, en vaker burgeroorlogen’ hebben.

Lotgevallen

Het land met de grootste oliereserves tot nu toe is Venezuela: geen uitblinker in een vreedzaam beleid. Behalve de oppervlakkige toegevingen onder ex-president Hugo Chávez in de jaren 2000, kan de Venezuelaanse bevolking doorgaans niet meegenieten van de olierijkdommen. De monsterinflatie onder opvolger Nicolás Maduro zorgt nog steeds voor gigantisch hoge prijzen. De recente spanningen tussen oppositieleider Guaidó en Maduro liggen dan ook in het verlengde van een langdurige economische crisis.

In Nigeria speelt zich een gelijkaardig verhaal af. Multinationals zoals Shell en de Nigeriaanse Regering roken geld in de oliereservoirs van de dichtbevolkte Nigerdelta. Amnesty International kadert: ‘Olielekkages als gevolg van kapotte pijpleidingen hebben een verwoestend effect op de omgeving en ondermijnen de sociaaleconomische rechten van de bewoners van het gebied, zoals de rechten op voedsel, huisvesting, werk, schoon drinkwater en gezondheidszorg.’ De armoedegrens ligt volgens cijfers uit 2010 op maar liefst zeventig procent (IndexMundi).

Waar olie is, is vuur. De lotgevallen van Venezuela en Nigeria voorspellen niet veel goeds voor Guyana.